Górny Śląsk wszystkim kojarzy się z wydobywaniem węgla. Dlatego oczywiste wydaje się, że naczelną atrakcją Zabrza jest Sztolnia Królowa Luiza, która zaprasza zwiedzających pod powierzchnię miasta. Ale już nie wszyscy spodziewają się, że taka wycieczka może być niezapomnianą przygodą.
Krótka historia Sztolni Królowa Luiza
Wydobycie węgla na Górnym Śląski rozpoczęło się już w 1791 r., a w 1811 r. kopalnię do tej pory nazywaną królewską przemianowano na Königin Luise Grube, czyli Kopalnię Królowej Luizy. Z czasem stała się ona nie tylko jedną z największych kopalni w historii Śląska, ale też jedną z najnowocześniejszych. Kolejne inwestycje skutkowały rekordami wydobycia – nawet po II wojnie światowej – aż w końcu Zabrze zyskało miano stolicy polskiego górnictwa. Po 207 latach intensywnej działalności kopalnia została zamknięta w 1998 r.
Zaczął wówczas funkcjonować Skansen Górniczy „Królowa Luiza”. Po kilkunastu latach kopalnię czekały gruntowne przemiany, których efektem było oddanie do ruchu turystycznego całego kompleksu w 2018 r.
Znana dziś nazwa Sztolnia Królowa Luiza została nadana w czasie tworzenia dzisiejszego muzeum i obejmuje dwa dawne obiekty – Królową Luizę oraz Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną. Na turystów pod ziemią czeka prawie 5 km nieczynnych wyrobisk.
Podziemny spływ sztolnią
Spływ XIX-wiecznymi wyrobiskami to niezapomniana przygoda. Turyści nieduży odcinek wyrobiska przebywają pieszo, by następnie 1100 m przebyć łodzią – pod samym centrum wielotysięcznego miasta. Podróży towarzyszy niesamowity klimat. Słychać kapiącą wodę, na drodze pojawiają się mosty, mijanki. Po drodze można także zobaczyć nacieki wapienne, jakich zwykle spodziewamy się w jaskiniach, a także… rośliny, które dzięki ogromnej wilgotności oraz sztucznemu światłu radzą sobie niemal 40 m pod powierzchnią. W czasie wycieczki turyści poznają realia pracy górników w XIX w., zagrożenia, jakie na nich czyhały.
Spływ w sztolni Luiza to najdłuższa trasa tego rodzaju w górnictwie węglowym. Zwiedzanie rozpoczyna się przy ul. Wolności 408 w Zabrzu i dostępne jest dla dzieci od 6 roku życia.
Podziemne Królestwo Maszyn
Ta trasa to trwające 1,5 godziny spotkanie z gigantycznymi maszynami, których górnicy używali na co dzień, a które dziś nie są tylko eksponatami, ale wciąż są czynne. Największa z nich waży aż 22 tony! Turyści w czasie zwiedzania mogą poczuć się jak górnicy w tętniących życiem podziemiach – usłyszą hałas ciężkiego sprzętu, poczują i zobaczą moc wiertnic czy przenośników. Na swojej drodze spotkają również Skarbnika strzegącego górników oraz przejadą się Karlikiem – prawdziwą kolejką górniczą.
Wejście na trasę znajduje się przy ul. Maurycego Mochnackiego 12 w Zabrzu, a udział w wycieczce mogą wziąć już 4-letnie dzieci.
Podziemna Podróż w Czasie
To trasa dosłownie przenosząca zwiedzających w czasie. Pod ziemią czekają miejsca mające ponad 200 lat, a zwiedzaniu towarzyszą historie na temat rewolucji przemysłowej i jej wpływu na miliony osób. Turyści odwiedzą podziemny port, poznają historię lamp górniczych, bez których dziś nie można sobie wyobrazić pracy pod ziemią. Przemierzając chodnik wykuty w węglu, posłuchają działającej kopalni. Wycieczka zakończy się obowiązkowo podróżą kolejką górniczą.
Trasa rozpoczyna się na ul. Wolności 410 w Zabrzu i jest dostępna dla dzieci od 6 roku życia. Zwiedzanie trwa około 2,5 godzin.
Rodzinna Szychta
To niepowtarzalna przygoda pozwalająca wcielić się w prawdziwych górników. Zwiedzający dostają autentyczny strój do pracy oraz kaski i ze sztygarem zjeżdżają pod ziemię. Zapoznanie się z charakterystycznym żargonem to dopiero początek. Następnie trzeba podjąć próbę własnoręcznego wydobycia węgla przy użyciu kilofa, przeciąć drewniany kloc, a w końcu przeprowadzić prawdziwą akcję ratunkową. Na sam koniec na wszystkich czeka przejażdżka górniczą kolejką.
W tej trasie mogą wziąć udział dzieci od 5 roku życia.
Strefa Carnall
Strefa Carnall to poprzemysłowa przestrzeń na powierzchni obok szybu Carnall. Znajdujące się tam budynki można zwiedzać samodzielnie lub z przewodnikiem. Istnieją dwa scenariusze zwiedzania: Droga Górnika oraz Misja Ratownicza.
W czasie Drogi Górnika zwiedzający poznają część pracy górnika na powierzchni. Dowiedzą się, jak górnicy muszą się przygotować przed zjechaniem pod ziemię, gdzie się przebierają i co koniecznie muszą mieć przy sobie.
Misja Ratownika to z kolei trasa mająca formę gry terenowej zaznajamiającej z pracą górniczych superbohaterów. Zwiedzający mogą samodzielnie założyć aparat ratunkowy, poznać sygnały górnicze, a także mogą sprawdzić się podczas wspinaczki na wieżę szybową.