Skanseny, czyli miejsca prezentujące kulturę ludową, to bardzo ważna część muzealnictwa. Mimo upływającego czasu pozwalają nam wciąż poznawać życie naszych przodków – jak wyglądały ich domy, wsie, ich codzienne życie. Jednym z największych skansenów w Polsce jest Muzeum Wsi Lubelskiej. Co czeka na zwiedzających w tym niezwykłym miejscu?
Podstawowe informacje na temat skansenu w Lublinie
Muzeum Wsi Lubelskiej położone w dolinie Czechówki zaznajamia odwiedzających z kulturą regionu. Na jego terenie znajduje się duża kolekcja architektury, a także eksponatów, dzięki czemu udaje się oddać klimat rzeczywistej wsi z ostatnich wieków. Budynki otoczone są przez odtworzone ogrody, a zagrody zamieszkują zwierzęta będące nieodłącznym elementem wsi. Wśród nich możemy zobaczyć koniec, owce, króliki czy kury. Zwiedzając skansen, poznamy zwyczaje, tradycje, ale też codzienną pracę ówczesnych mieszkańców. Tak samo mogły wyglądać domy i praca naszych pradziadków czy dziadków.
Na terenie muzeum zostały wydzielone sektory różniące się od siebie pod względem krajobrazowym i etnograficznym. Na zwiedzających czeka: Wyżyna Lubelska, Roztocze, Powiśle, Podlasie, Nadbuże, a także sektor dworski i miasteczko.
Zwiedzanie skansenu z przewodnikiem w języku polskim lub angielskim jest możliwe po wykonaniu rezerwacji trzy dni przed planowanym przyjazdem. Niestety teren muzeum ze względu na swój charakter i typ prezentowanych budynków jest trudno dostępny dla osób niepełnosprawnych.
Wyżyna Lubelska
Wyżyna Lubelska to sektor, który wita zwiedzających tuż za wejściem i prezentuje im typową dla regionu wieś. Na zwiedzających czekają takie budynki jak: wiatrak, kuźnia, kapliczka, studnia, chałupa, olejarnia i cztery zagrody.
Chałupa z Tarnogóry to najstarszy budynek w tym sektorze. Wybudowana została w 1773 r. Dziś stoi samotnie, ale w przeszłości stanowiła całość zagrody. W jej wnętrzu można zobaczyć izbę, sień i komorę z kurnikiem, a także wydzielony później alkierz. Ważnym elementem jest tutaj piec chlebowy oraz warsztat szewski.
Olejarnia z Bogucina to kopia budynku z lat 20., w której wnętrzu zobaczyć można oryginalne wyposażenie, między innymi prasę do tłoczenia oleju. Olejarnia w Bogucinie działała aż do momentu przeniesienia sprzętów do muzeum.
Na zagrodę z Żabna składa się chałupa z 1895 r. oraz okólnika, piwnicy ziemnej i ogródka. Chałupa ma rzadki dach naczółkowy oraz ganek na wzór dworski. W jej wnętrzu można zobaczyć warsztat tkacki i przyrządy do obróbki włókna.
Zespół dworski
W samym centrum zespołu dworskiego znajduje się dwór z Żyrzyna. Oprócz niego w sektorze zobaczyć można czworak, dwa spichlerze, dwór z Huty Dzierążyńskiej, krzyż, figurę Matki Boskiej Królowej Polski, ogród przyprawowo-ziołowy czy kopiec widokowy.
Dwór z Żyrzyna wzniesiony został w połowie XVIII w. Jest to drewniany budynek z mansardowym dachem i z gankami kolumnowymi. Na jego wnętrze składają się cztery apartamenty (izba i alkierz) i trzy sienie. Wystrój w przeciwieństwie do wielu budynków nie odzwierciedla charakteru życia konkretnej rodziny. Ma być odzwierciedleniem wnętrza dworku zamieszkałego przez średniozamożne ziemiaństwo tuż przed wybuchem II wojny światowej.
Czworak z Huty Dzierążyńskiej powstał w drugiej połowie XIX w. i stanowi ważny element rzeczywistości folwarków. We wnętrzu początkowo były wydzielone cztery mieszkania, jednak z czasem w skansenie został przekształcony w budynek usługowy. Na gości czeka sala biesiadna, taneczna oraz zaplecze kuchenne.
Roztocze
To kolejny sektor prezentujący rzeczywistość typowo wiejską. Zobaczyć tutaj można dwie kapliczki, chałupę, sześć zagród, piwiarnię, bramę wjazdową do majątku, kuźnię oraz greckokatolicką cerkiew.
Zagroda z Teodorówki przedstawia dość ciekawy typ zabudowy. Wspólny słomiany dach okrywa chałupę, budek inwenstarsko-gospodarczy, stodołę i wozownię. W komorze budynku mieszkalnego stworzono ekspozycję sklepu wiejskiego z 1939 r.
Cerkiew przebyła już dość długą drogę. Wzniesiono ją w 1759 r. w Uhrynowie, by na początku XIX w. przenieść ją do Tarnoszyna. Dziś oprócz bycia elementem muzeum jest jednocześnie świątynią parafii w greckokatolickiej Lublinie.
Powiśle
W sektorze Powiśle znalazły się dwie kapliczki, sześć zagród oraz pień dębu z krzyżem.
Zagroda z Brzezin powstała w 1789 r., a prezentowana w niej ekspozycja przedstawia czasy najdawniejsze z całego skansenu – rok 1881. Meble wzorowano na izbach chłopskich. Dekorację izby stanowi pasyjka oraz wiszące na ścianie święte obrazy i krzyż.
Zagroda z Głodna powstała w drugiej połowie XIX w. należała do bogatej katolickiej rodziny. W jej wnętrzu urządzono ekspozycje prezentujące dwa żydowskie mieszkania z końca II Rzeczpospolitej – handlarza domokrążcy oraz byłego sadownika, a obecnie właściciela sklepu.
Podlasie i Nadbuże
Oba sektory są przeznaczone wyłącznie do zwierzania spacerowego. Jedynym budynkiem prezentującym Podlasie jest remiza z Bedlna z lat międzywojennych. Muzeum zaznacza, że Nadbuże znajduje się w budowie, więc można liczyć, że pojawi się więcej możliwych do zwiedzenia budynków.
Miasteczko
W sektorze przedstawiającym miasteczko do tej pory znalazły się: restauracja, szkoła, dwie stodoły, areszt, ratusz oraz trzy domy. Przygotowane we wnętrzach ekspozycje prezentują między innymi: gabinet dentystyczny, zakład fryzjerski, mieszkanie burmistrza czy pracownię krawiecką.